Schreeuw om nieuwe headliners

Bijna een week verder zijn we inmiddels, maar nog steeds laat het me niet helemaal los. Sterker nog, in de loop van de week hoorde ik her en der opmerkingen die mij verbaasde. Of nee, verbijsterde, zelfs. Ik heb het over Pinkpop, ’s lands grootste popfestival dat vorig pinksterweekend alweer voor de 43^e keer plaatsvond. Vooraf was er veel kritiek op de line-up, achteraf stelden velen hun oordelen bij. Waarom? Pinkpop 2012 had The Boss en kon maar liefst twee en een half uur van hem en zijn E-Street Band genieten. En dus had Jan Smeets het plotseling allemaal prima voor elkaar. I do not think so.

Afgelopen woensdag werd ik door Vera Siemons gewezen op een minireportage die zij maakte naar aanleiding van de programmering van Pinkpop 2012. Ze vroeg verschillende popjournalisten naar hun mening over de line-up van deze editie. Aanvankelijk had ik de hele discussie al lang langs me heen laten gaan en had ik me neergelegd bij het feit dat ik het dit jaar had moeten stellen met artiesten die ik al kende, maar waarvan ik wist dat ze me sowieso niet zouden teleurstellen. Jammer, maar voor nieuw talent en uitdagende headliners moet je natuurlijk ook niet op Pinkpop zijn. Toch brak mijn klomp enigszins toen ik die reportage hoorde. De critici, de kenners, de mensen uit het vak waren niet verrast, maar waren na afloop ook helemaal zo kritisch niet meer. En ik verbaasde me over hun argumenten daarvoor.

Zoals Vera Siemons het afgelopen woensdag al zei toen zij haar mening gaf op KX Radio, zou het als vloeken in de kerk zijn om met betrekking tot een popmuziekfestival iets negatiefs over Bruce Springsteen te zeggen.  Dat wil ik ook niet doen. Bruce is een aardige kerel en hij heeft natuurlijk een arsenaal aan legendarisch popmuziekmateriaal afgeleverd in zijn carrière, maar hij is nu niet bepaald de jongste meer en stond bovenal drie jaar terug ook al in Landgraaf. Ik heb het dan nog niet eens over andere headliner The Cure gehad, die exact vijfentwintig (!) jaar geleden hoog op het affiche van Pinkpop prijkte. Ik ken de schijnbare magie van die band niet omdat ik er niet mee ben opgegroeid, maar feit is dat Robert Smith en de zijnen niet naar Landgraaf hoefden te komen om nieuw werk te laten horen. Dat hebben ze immers niet.

Moge het duidelijk zijn dat ik niet tegen dergelijke bands pleit; ik pleit vooral voor andere headliners. Bands die nog wel nieuwe muziek uitbrengen en waarvan we mogen aannemen dat ze zichzelf daarin nog altijd proberen te ontwikkelen. Volgens 3FM-dj Domien Verschuuren zijn er anno 2012 echter 'gewoon niet zoveel headline-acts meer'. Wellicht heeft dat iets te maken met het feit dat je constant die ‘oude rotten in het vak’ blijft boeken? Als je relatief grote, maar tevens nog jonge bands niet de kans geeft om een mainstage af te sluiten, zullen ze dat nooit kunnen en zullen ze dus ook nooit een headline-act worden. Hoewel bijvoorbeeld Faithless in 2005 het festival afsloot, zal ik grote dance-acts hier achterwege laten, aangezien Pinkpop zich over het algemeen meer op pop en rock richt. In dat geval noem ik bands als Wolfmother, Black Keys, The Killers en Queens of the Stone Age, maar bijvoorbeeld ook Editors, Elbow en Franz Ferdinand. Als een band als Kings of Leon kan headlinen op zaterdagavond (en dat kunnen ze blijkbaar), dan moet dat voor bovenstaande bands (op den duur) ook geen probleem zijn. Een beetje lef is daarvoor nodig, maar door altijd maar op safe te spelen wordt je festival er in elk geval niet spannender op. Laten we ten slotte niet vergeten dat Snow Patrol de jubileumeditie in 2009 afsloot en dat zeker niet onverdienstelijk deed.

Natuurlijk moet ik een kanttekening plaatsen. Een hele grote kanttekening. Volgens Theo Ploeg van OOR is er namelijk geen vernieuwing meer in de popmuziek en is een perfect festival daarmee tegenwoordig een festival dat aansluit op de muzieksmaak van de doelgroep. De doelgroep van festivals is in de loop der jaren aanzienlijk veranderd. Festivals zijn evenementen voor de massa geworden. Men gaat niet voor de muziek; men gaat om er bij te zijn. Zodoende voelt festivaldirecteur Jan Smeets zich natuurlijk genoodzaakt in te spelen op de wensen van de massa. Hij zou maar eens een jaartje wat minder kaarten verkopen.

En toch zou het fijn zijn als meneer Smeets dat risico eens nam. Iedereen weet dat die avondklok, het geluidslimiet en het limiet van drie dagen voor festivals smoesjes zijn. Het is nog onhandiger om in al je onwetendheid te roepen dat ‘je er als band ook helemaal niks aan hebt om op een festival te spelen in een kleine tent voor twintig man’ en zo kritiek te uiten op ‘concurrent’ (?) Dour in België. Ik vind het sowieso lastig Smeets nog langer serieus te nemen als hij dit alles beweert in de veronderstelling dat zijn Pinkpop nog altijd het enige festival is dat het moet hebben van de kwaliteit.

Ik heb gewacht met mijn oordeel tot na het festival. Ik oordeel niet over het optreden van 'Bruce Springstien', ik oordeel over de algemene line-up. Ik denk dat die best wat uitdagender zou kunnen. Ik denk dat het de massa niet kan deren of we volgend jaar Metallica of Black Keys zien. Ik zou het echter op prijs stellen als die potentiële headliners de kans werd gegeven ons in een zonovergoten Pinksterweekend te overrompelen. Het zou Pinkpop in eerste instantie op muzikaal gebied interessanter maken en op den duur zal ook de massa blij zijn dat ze niet meer naar de uitgelopen make-up van Robert Smith hoeven te kijken.

O ja, Smeets: als je dan toch eens beter gaat nadenken over de programmering, dan mag je ook wel eens met nieuw talent aan de slag. Leuk dat je Bombay Bicycle Club, Ben Howard en Chef’Special uitnodigt, maar die stonden vorig jaar natuurlijk al op Lowlands. En dat jij nog nooit van de bandjes die op Dour spelen hebt gehoord, wil natuurlijk niet zeggen dat die geen potentie hebben. Zorg eerst maar dat je je eigen line-up op orde hebt, vriend. Kun je daarna altijd de schuld nog afschuiven op je concurrenten.